Obóz „Jaworzno”. Zbrodnia nieukarana

Książka poświęcona jest pamięci Ukraińców i Polaków uwięzionych w czasie Akcji „Wisła” w Centralnym Obozie Pracy Jaworzno. Również tej części Łemków, którzy nie identyfikowali się ani z jedną, ani z drugą nacją, oraz Ślązaków i Niemców, których w tym obozie więziono w największej liczbie i najdłużej.

Osadzenie ich w 1947 r. za drutami byłej filii hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, stosowane wobec nich szykany i tortury, śmierć z głodu i w konsekwencji zabójstw dokonywanych przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i strażników obozowych, uczyniło z obozu w Jaworznie jeden z najbardziej tragicznych symboli polskiej powojennej polityki narodowościowej. Symbol zbrodni – do dziś nieosądzonej, nieukaranej i niepotępionej. Wciąż bezkarnej.

Napisałem ją nie po to, by epatować okrucieństwem, którego doświadczali każdego dnia z rąk polskich strażników i „kapo”, czy opisami brutalnych tortur stosowanych przez funkcjonariuszy komunistycznych organów bezpieczeństwa, wszechogarniającego głodu i poniżenia.

Chciałem jedynie uzmysłowić, czym w roku 1947 był obóz koncentracyjny Jaworzno – miejsce na polskiej ziemi, gdzie wzorce i doświadczenia sowieckie oraz niemieckie, nazistowskie, spotkały się z rodzimymi, komunistycznymi.

Kim byli więzieni za jego drutami Ukraińcy i Polacy. Skąd pochodzili, ile mieli lat, jak się nazywali. Nazwisko po nazwisku, wieś po wsi. Ilu z nich, kiedy i dlaczego zakatowano, zamorzono głodem, by w końcu ich sponiewierane, nagie ciała wrzucić do bezimiennych dołów wykopanych na przyobozowym cmentarzu w pobliskim lesie, „pod sosenkami”, po których nie pozostał dziś żaden ślad. A tych, którzy przeżyli, skazano na życie w traumie towarzyszącej im nierzadko do końca ich dni. I strachu przed ujawnieniem prawdy o Jaworznie, nawet najbliższej rodzinie.

Chciałem też poznać nazwiska ich oprawców – komendantów obozu, strażników, „kapo”, śledczych UB, sędziów i katów wykonujących wyroki śmierci. I dlaczego żadnego z nich nie spotkała do dziś jakakolwiek kara. A popełnionych przez nich na Niemcach, Polakach, Ślązakach i Ukraińcach zbrodni – nie nazywa się zbrodnią?

Książka Obóz „Jaworzno” zawiera noty biograficzne 3871 więźniów – Ukraińców i Polaków – osadzonych w obozie w związku z Akcją „Wisła”, poprzedzone krótkim wstępem, ukazującym historię obozu oraz uwięzienia Ukraińców i Polaków, wybór protokołów zeznań więźniów składanych w ramach śledztw prowadzonych przez Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach oraz ich relacji i wspomnień, 660 fotografii więźniów, w tym ponad 100 wykonanych w obozie, indeksy osobowe i miejscowości.

Nazwiska więźniów publikuje się w układzie geograficznym, według województw, powiatów i miejscowości, w których żyli do czasu wysiedlenia lub uwięzienia w Jaworznie. Przyjęcie takiego kryterium, było jednym z najbardziej czasochłonnych etapów prac nad książką. Mam nadzieję, że ułatwi to poszukiwanie informacji rodzinom więźniów, ale też da pełniejszy obraz geografii represji, jakie dotknęły Ukraińców w 1947 r.

Prace nad książką rozpocząłem wiele lata temu w ramach jednego z projektów badawczych społecznego Archiwum Ukraińskiego w Warszawie, które założyłem i prowadziłem. Ich ukończenie stało się możliwe dzięki wsparciu finansowemu Polsko-Ukraińsko-Kanadyjskiej Fundacji Stypendialnej KALYNA, za co wyrażam moje szczere podziękowanie Pani Grażynie Staniszewskiej, Prezesce i założycielce Fundacji, jej przewodniczącemu prof. Andrzejowi Friszke, Adamowi Stecowi z kanadyjskiego oddziału Fundacji i członkom Rady Fundacji.

Dziękuję wszystkim indywidualnym Darczyńcom, którzy wspierali mnie finansowo w prowadzeniu żmudnych poszukiwań archiwalnych i duchowo, w chwilach zwątpienia. Dzięki Wam, nazwiska Ukraińców i Polaków – więźniów obozu „Jaworzno” – pozostaną w naszej i waszej pamięci na zawsze!

Objętość 1016 stron. Oprawa twarda.

Wydawca: Archiwum Ukraińskie i Wydawnictwo Jesionowo 2022 r.

Cena książki 80 zł

 

GDZIE I JAK MOŻNA KUPIĆ KSIĄŻKĘ:

1) Na Allegro na stronie Proswita lub eugeniusz_misilo. Poniżej linki do strony:

https://allegro.pl/oferta/oboz-jaworzno-zbrodnia-nieukarana-12719209822

https://allegro.pl/oferta/oboz-jaworzno-zbrodnia-nieukarana-12599483381

2) telefonicznie: +48 607 131 306

3) e-mail: eugeniuszmisilo@gmail.com

Koszt wysyłki 1 egz. książki w Polsce (oprócz ceny książki):

1) Przedpłata na konto bankowe wydawnictwa:

Poczta, paczka „Pocztex” z dostawą 1-2 dni do domu – 12,29 zł

Paczkomat In Post – 12,77 zł

2) „Za pobraniem” – czyli płatne za książkę i wysyłkę przy odbiorze:

Poczta, paczka „Pocztex” z dostawą 1-2 dni do domu – 17,82 zł

Uwaga! Przy zamówieniu do 2-3 egz. cena za wysyłkę Pocztexem oraz In Post jest taka sam.

Przy zbiorczych zamówieniach powyżej (4 egz. i więcej) składanych przez indywidualne osoby lub koła ZUwP i parafie – wysyłka darmowa, na koszt wydawnictwa.

Koszt wysyłki 1 egz. książki za granicę (oprócz ceny książki):

1) USA, Kanada

– poczta Polska, paczka lotnicza rejestrowana „Priorytet” do 2 kg – 83 zł

– FedEx – 175 zł

2) Europa (EU)

– firma kurierska DPD (1 egz.) – 70,48 zł (2 egz. – 82,33 zł)

3) Ukraina

– Poczta Polska – paczka lotnicza do 2 kg rejestrowana „Priorytet” – 64,20 zł

– firma kurierska MEEST – 64,89 zł

Przy większej ilości egz. cena wysyłki jest odpowiednio wyższa.

Forma zapłaty za książkę:

– Polska – przelew na rachunek bankowy lub przy odbiorze „za pobraniem”

– Ukraina, Unia Europejska, Ameryka – przez PayPal eugeniuszmisilo@gmail.com